اثر نیترات کلسیم بر عملکرد ارقام سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) در شرایط تنش گرمای انتهای فصل در جنوب استان کرمان

گرمای شدید انتهای فصل رشد در زراعت زمستانه سیب‌زمینی، یکی از چالش‌های مهم تولید این محصول در مناطق گرم کشور از جمله جنوب استان کرمان است. به‌منظور شناسایی راهکار مناسب برای کاهش خسارت تنش گرمای انتهای فصل، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار  به مدت دو سال (93-1391) در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی جنوب کرمان (جیرفت)  اجرا شد. عامل اصلی تنش گرمای انتهای فصل در دو سطح: بدون تنش (کاشت به‌موقع؛ 10 دی) و تنش گرمای انتهای فصل (کاشت دیرهنگام؛ 15 بهمن)، عامل فرعی ارقام سیب زمینی در سه سطح: سانته، ساتینا و میلوا و عامل فرعی فرعی مصرف کلسیم در چهار سطح: عدم مصرف، محلول‌پاشی نیترات کلسیم با غلظت 2500 میلی‌گرم در لیتر در دو مرحله و سه مرحله و مصرف نیترات کلسیم به‌صورت خاکی به میزان 75 کیلوگرم در هکتار در دو مرحله بودند. نتایج نشان داد که تنش گرما باعث کاهش عملکرد غده قابل فروش و میانگین وزن و تعداد غده قابل فروش در بوته شد. ارقام سانته و ساتینا در شرایط بدون تنش به ترتیب با 15/47 و 9/44 تن در هکتار بیش‌ترین عملکرد غده قابل فروش را داشتند، اما در شرایط تنش گرمای انتهای فصل، بین عملکرد قابل فروش ارقام مورد بررسی تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. مصرف نیترات کلسیم باعث بهبود عملکرد غده کل، عملکرد غده قابل‌فروش و غیر قابل فروش و اجزای عملکرد ارقام سیب زمینی شد و تیمار 75 کیلوگرم در هکتار (خاک‌مصرف) به‌طور معنی‌داری برتر از سایر تیمارها بود. اثر متقابل تنش گرمای انتهای فصل رشد و مصرف نیترات کلسیم بر عملکرد عملکرد غده کل، عملکرد غده قابل ‌فروش، میانگین وزن مجموع غده‌های قابل‌ فروش و غیر قابل فروش و تعداد غده قابل‌ فروش و غیر قابل فروش معنی‌دار بود. مصرف خاکی 75 کیلوگرم در هکتار نیترات کلسیم در شرایط بدون تنش و تنش گرمای انتهای فصل به‌ترتیب باعث افزایش 5/10 درصدی و 5/24 درصدی عملکرد غده قابل ‌فروش ارقام سیب زمینی شد که این موضوع نشان دهنده اثر نیترات کلسیم در تعدیل اثر سوء تنش گرمای انتهای فصل در ارقام سیب زمینی است. بر اساس نتایج این آزمایش، مصرف خاکی نیترات کلسیم یک روش مناسب برای کاهش اثر نامطلوب تنش گرمای انتهای فصل در زراعت زمستانه سیب‌زمینی به نظر می‌رسد.